Nowoczesne ogrody to często bajeczne miejsca z nietuzinkowym oświetleniem. Poprawne wykonanie bezpiecznej instalacji elektrycznej zewnętrznej to nie lada wyzwanie. Oczywiście można spróbować samemu, ale zdecydowanie lepiej zlecić to zadanie profesjonalnej firmie. Niezależnie od wybranej drogi, należy pamiętać o niezbędnym osprzęcie oraz o kilku innych ważnych wskazówkach. Instalacja ma być przede wszystkim funkcjonalna i nie może stwarzać żadnego zagrożenia dla użytkowników ogrodu.

Instalacja elektryczna zewnętrzna

Zaplanowanie zewnętrznej instalacji elektrycznej to ważny etap budowy domu. Przydaje się ona do oświetlenia istotnych punktów jak bramy, furtki oraz elementy ogrodu, a także do podłączenia narzędzi elektrycznych. Bez elektryki nie otworzy się automatyczna brama.

To, o czym należy pamiętać w czasie prac, to przede wszystkim bezpieczeństwo. Zewnętrzna instalacja elektryczna będzie w pełni bezpieczna, wyłącznie wtedy, kiedy zostanie wykonana zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa, najlepiej przez elektryka posiadającego odpowiednie uprawnienia. Jest to o tyle ważne, że ryzyko uszkodzenia urządzeń czy instalacji jest stosunkowo duże. Dodatkowo instalacja elektryczna zewnętrzna jest ciągle narażona na działanie czynników atmosferycznych. Promieniowanie słoneczne (zwłaszcza ultrafioletowa wiązka światła) zacznie  przyspiesza zużywanie się materiałów, z których wykonane zostały urządzenia.

Bezpieczna instalacja elektryczna na zewnątrz

Wymagania prawne dotyczące zewnętrznej instalacji elektrycznej są bardziej restrykcyjne niż wewnętrznej. Sugerowane jest użycie mniejszego napięcia – obniżonego 12 lub 24V – w szczególności dotyczy to instalacji oświetleniowej ogrodu oraz urządzeń montowanych w oczkach wodnych. Warto zauważyć, że zdecydowana większość urządzeń wymaga zasilania większym napięciem sieciowym, czyli 230V, dlatego też w czasie instalacji rzadko korzysta się z sugestii obniżenia napięcia.

Obwód zasilający zewnętrzne odbiorniki koniecznie musi zostać zabezpieczony dwoma automatycznymi wyłącznikami: nadmiarowo-prądowym (dobierany do mocy zewnętrznych odbiorników) i różnicowo-prądowym (ochrona przed porażeniem). Wyłączniki umieszcza się najczęściej w rozdzielnicy domowej.

Przewody elektryczne – rozprowadzanie w ziemi

Przewody elektryczne, które rozprowadzane są w ziemi, układane są w wykopie o głębokości około 80 cm. Zaleca się również wykonanie 10 centymetrowej podsypki umożliwiającej drenaż. Następnym krokiem jest zasypanie przewodów 25 centymetrową warstwa piasku, który nie zawiera ostrych elementów mogących uszkodzić przewody. Warto pamiętać również o zasadzie mówiącej, aby przewody układać w liniach prostych lub ewentualnie po łagodnym łuku. Należy unikać kładzenia instalacji elektrycznej w pobliżu drzew oraz wzdłuż fundamentów domu.

Z kolei, kiedy przewód będzie krzyżował się z rurami wodociągowymi, kanalizacyjnymi, gazowymi lub tez innymi kablami, konieczne jest wsunięcie go w rurkę osłonową – jej końce powinny sięgać minimum 50 cm w obie strony od miejsca skrzyżowania. Do osłony najczęściej wykorzystuje się sztywne rury PCV (gładkie, elastyczne lub karbowane). Co ważne i o czym nie wolno zapomnieć – ich średnica musi być minimum 50% większa od średnicy kabla. Odległość liczona w pionie między przewodem a rurociągiem krzyżującym się z nim lub biegnącym równolegle nie może być mniejsza niż 50 cm. Z kolei odległość między dwoma równoległymi przewodami elektrycznymi wynosi minimum 10 cm.

UWAGA! W ziemi można umieścić wyłącznie przewody oznaczone jako YKY lub YAKY (wykonane z wysokiej jakości aluminium), które wyróżniają się wytrzymałością napięciową co najmniej 1 kV (1000 V). Energia elektryczna nie wybacza błędów i często kosztuje więcej niż by się mogło wydawać.

Niezbędny osprzęt zewnętrznej instalacji elektrycznej

Przebieg zewnętrznej instalacji elektrycznej zależy w głównej mierze od zapotrzebowania mieszkańców konkretnego domu. W sytuacji, kiedy instalacja elektryczna na zewnątrz potrzebna jest wyłącznie do podłączenia kosiarki lub innych mniejszych sprzętów elektrycznych, wystarczająca okazuje się skrzynka wykonana z wysokiej jakości tworzywa sztucznego, którą osadza się na betonowym słupku. Taka skrzynka musi być wyposażona w szczelnie zamykane drzwiczki, dobrze też, aby wyróżniała się bardzo wysokim stopniem szczelności IP67, to znaczy była pyłoszczelna i odporna na czasowe zanurzenie w wodzie.

Wszelki osprzęt, który wykorzystany jest w czasie instalacji, musi posiadać odpowiedni znak bezpieczeństwa B, który oznacza, że dany element spełnia wszelkie wymagania polskich i europejskich norm, a także, że posiada wymaganą aprobatę techniczną.

W przypadku gniazd wtyczkowych musi być to wysoki poziom szczelności IP65, gdyż instalowane są na otwartym terenie. Poziom szczelności IP65 oznacza, że obudowa jest całkowicie hermetyczna, pyłoszczelna. Dodatkowo muszą zostać wyposażone w specjalny styk ochronny.

Symbol szczelności IP należy sprawdzać również przy zakupie lamp ogrodowych. Oto wytyczne dotyczące lamp ogrodowych:

  • lampy niskonapięciowe (o napięciu 12 lub 24 V) minimalne IP wynosi 21.

Przy zasilaniu napięciu sieciowy 230 V wymagane IP uzależnione jest od ostatecznego miejsca instalacji:

  • kinkiety i lampy pod zadaszeniem – minimum IP 44,
  • lampy wolno stojące (tzw. słupki) – minimum IP 55,
  • lampy najazdowe – minimum IP 65,
  • lampy montowane w oczkach wodnych – minimum IP 68.

Bezpieczeństwo i poprawna instalacja urządzeń elektrycznych zewnętrznych jest szczególnie istotna ze względu na otwarty teren i działanie czynników atmosferycznych. Możliwość dostania się wody i zbyt dużej ilości wilgotności do urządzeń czy gniazd elektrycznych może doprowadzić do znacznie większych uszkodzeń niż w przypadku instalacji domowej.